Türk savunma sanayi zaman içinde nasıl bir değişim gösterdi? Savunma sanayi yetkilik oranı ne? Savunma sanayi ordu için yeterli mi? Savunma sanayi ürünleri neler? Savunma sanayi şirketleri neler? Savunma sanayi gelecek programları neler? Savunma sanayi gelecekteki planladığı ürünler neler?

savunma 

Ülkemiz son yıllarda negatif veya pozitif olarak gelişmekte veya gerilemekte. Ekonomik olarak pandemi döneminin de etkisi ile enflasyondaki yükselme herkesi zor durumda bırakmakta. Geçim sorunu insanların en zor sınavlarından biri olmakta. Bir yandan durum böyleyken bir yandan iyi şeyler de oluyor. Bu iyi şeylerin başında savunma sanayi konusunda yaşadığımız atılım yer almakta. Gelin aklımıza geldiğince savunma sanayıı konusuna değinelim. Bu arada yazımız siyasi değildir. Yani atmak yada tutmak gibi bir derdimiz yok. Ordunun milli duyguların siyaseti zaten olmaz..

Temeli Osmanlı yükseliş devrine dayanan savunma sanayi o dönemde top ve mermi üretimi yapmaktaydı. Hatta o dönemde yok edilen donanma 5 ayda yeniden yapılır bu süre zarfında yaklaşık 200 gemi üretilir. 1985 yılında “Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” (SaGeB) olarak kurulan kurum zamanla gelişmeye devam etmiştir.

1989 yılında Savunma Sanayii Müsteşarlığı olarak yeniden yapılandırılmıştır.​ Müsteşarlık 2017 yılında gerçekleştirilen düzenleme ile Cumhurbaşkanı’na bağlanmış, 2018 yılında ise 703 sayılı “Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı olarak yeniden yapılandırılmıştır. 7 numaralı “Savunma Sanayii Başkanlığı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi​ ile kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları düzenlenmiştir.

​Savunma Sanayii Başkanlığına “modern bir savunma sanayiinin geliştirilmesi ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin modernizasyonunun sağlanması” amacıyla;

İcra Komitesi​’nin aldığı kararları uygulamak, Proje bazında yıllar itibariyle verilecek olan alımların programlarını sipariş kontratına bağlamak, Mevcut milli sanayii, savunma sanayii ihtiyaçlarına göre reorganize ve entegre etme, yeni teşebbüsleri teşvik ve bu entegrasyona ve ihtiyaçlara göre yönlendirme, yabancı sermaye ve teknoloji katkısı imkanlarını araştırma, teşebbüsleri yönlendirme, bu konudaki Devlet katılımını planlamak, Fon kaynaklarını dikkate alarak alım programlarını ve finansman modellerini belirleme,​​ İhtiyaç duyulan modern silah, araç ve gereçlerin özel veya kamu kuruluşlarında imalatını planlamak, Gerektiğinde özel, kamu veya karma nitelikli yeni yatırımları dışa açık olmak kaydıyla desteklemek, Modern silah, araç ve gereçleri araştırma, geliştirme, prototiplerin imalini sağlama, avans verme, uzun vadeli siparişler ve diğer mali ve ekonomik teşvikleri tespit etmek, İşin özelliğine göre yıllar içinde yapılacak alımın şartlarını, ihtiyaç makamınca belirlenecek şartname ve standartları dikkate alarak teknik ve mali konuları kapsayan kontratları yapmak, Savunma sanayii ürünleri ihracatı ve off – set ticareti konularını koordine etmek, Fondan kredi verme veya yurt içinden ve yurt dışından kredi alma ve gerektiğinde yerli ve yabancı sermayeli şirketler kurma ve iştirak etmek, Üretilen malın kontrat muhteviyatına uyup uymadığını, kalite kontrolleri ile kontrat şartlarının yerine getirilip getirilmediğini takip etmek,​​ Uygulama aksaklıklarının ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde çözümlenmesini temin etmek, Cumhurbaşkanı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek,

görevleri verilmiştir.

Savunma sanayi kara araçları, deniz araçları, havacılık ve uzay, ar-ge, hava savunma ve silah sistemleri, elektronik harb ve radar sistemleri, siber güvenlik gibi konularda ülke ve ordu menfaatine kritik ürünler üretip geliştirmekte. Yerli firmaların da katkılarıyla bazı ürünlerde ise dünyada en rekabetçi ülke konumundayız.

Kara araçlarında altay, kipri, kobra 2, ejder yalçın, samur ve sta konusunda çalışmalar ve üretimler devam etmekte. Deniz araçlarında milgem, lhd, lsd, moshıb, ytkb, ytdp ve barbaros firkateyn yarı ömür modernizasyonu konusunda çalışmalar ve üretimler devam etmekte. Havacılık ve uzayda hürkuş, hürkuş -c, tf-x, atak, anka, bayraktar, göktürk ürünlerinde çalışma ve üretimler devam etmekte. Avcı, mildar, tuygun, ulak, ipek, kristal gibi ürünlerde ar-ge çalışması devam etmekte. Savunma konusunda füze çalışmaları elektronik harb konusunda ise yeni silahlar üretme geliştirme çalışmaları devam etmekte.

Savunma sanayi ürünlerinde kuşkusuz en dikkat çekenler atak helikopter, bayraktarın ürettiği silahlı veya silahsız insansız hava araçları ki en önemlileri 2021 de envantere girecek akıncı. Kara taşıtı olarak altay tankları. Ve denizler için amfibi hücum gemisi. Gelecekte bizi en çok heyecanlandıran deniz projesi ise kuşkusuz milli uçak gemisi olacak.

2002 yılında yalnızca 66 savunma projesini yaklaşık %80 dışa bağımlılık oranı ile yürütürken; geldiğimiz noktada %65 in üzerinde yerlilik oranı ile proje sayımız yaklaşık 9 kat artarak 553’e ulaşmıştır. Bu da zamanla cari açıktan katma değere ülkemize birçok fayda sağlamıştır. 2002 yılında yaklaşık 5,5 milyar $ bütçeli savunma projeleri yürütülürken geldiğimiz noktada yaklaşık 8 katlık bir artış ile 41,4 milyar $’lık proje hacmine ulaşılmıştır. İhale süreci devam eden projeler de göz önüne alındığında, bu miktarın 60 milyar $’ın üzerinde olacağı öngörülmektedir.

Zamanla daha fazla yerlilik en kritik parçaların dahi ülkemizde üretilip dışa bağımlılığın azalması hatta bitmesi dileğiyle. Unutmayınız kritik ürünlere yapılan ambargo bizi bu ürünleri üretmeye sevkeder. Ve dışa bağımlılığımız azalır. Aselsan ambargo döneminde kuruldu ve şuan geldiği noktayı gururla izliyoruz.